۱۴۰۳ پنج شنبه ۱ آذر

1مهر، آغاز نخستین دوره آموزش رسمی علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران

ارسال شده در تاریخ 1401/06/30
ساعت 11:03
1مهر، آغاز نخستین دوره آموزش رسمی علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران

تعیین نقطه آغاز برای آموزش کتابداری در ایران امری دشوار است. کتاب، کتابخانه و کتابداری در ایران دارای پیشینه‌ای دیرینه است اما علم نوین آن به نسبت سنت دیرینه کتابداری در ایران بسیار دیر در این مرز و بوم پا به عرصه وجود گذاشت و شاید اولین نشانه های آن را در کتابخانه مدرسه دارالفنون بتوان جستجو کرد.
آموزش کتابداری نوین در ایران با تشکیل دوره های کوتاه مدت به همت مهدی بیانی و محسن صبا(نخستین متخصصین کتابداری در ایران)در دانشسرای عالی تهران آغاز شد و بر حسب ضرورت و نیازهای خاص آن زمان در سایر مراکز آموزش عالی ادامه یافت. در سال 1317 شورای عالی فرهنگ آیین نامه موقت دوره کتابداری را تصویب کرد. در سال 1320 در دانشسرای عالی نخستین دوره کوتاه مدت آغاز شد و این دوره ها با جدیت دنبال شد.
در سال 1331 دو مدرس خارجی از اتریش و آمریکا برای تدریس دوره های کتابداری در محل سابق دانشکده ادبیات و دانشسرای عالی دعوت بعمل آمد. نخستین درس دانشگاهی کتابداری در سال 1336 در دانشسرای عالی که در آن زمان جزئی از دانشگاه تهران بود ایجاد شد و تا سال 1341 ادامه داشت و تدریس آن بر عهده ایرج افشار بود. ناصر شریفی نخستین دکتر ایرانی در کتابداری در سال 1338 دوره های کوتاه مدتی برگزار کرد و دوره های دیگری نیز توسط اساتید داخلی و خارجی برگزار شد که این دوره ها گرچه بسیار ضروری بود ولی به جهت کوتاه مدت بودن آن کافی نبود. در طی سال های 1343 تا 1344 مارگارت هاپکینز از طرف بنیاد فولبرایت بعنوان مشاور کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران به ایران آمد و در زمان اقامت خود با کتابداران متخصص آن زمان که اغلب در دانشگاه های آمریکا درس خوانده بودند مانند مهین تفضلی، فرنگیس امید، شهلا سپهری، علی سینایی، هوشنگ ابرامی و ... جلساتی تشکیل داد و در همین جلسات پایه های انجمن کتابداری ایران و نیز تاسیس رشته کتابداری در دانشگاه تهران نهاده شد.
دانشگاه تهران از تجربه های ارزشمند مدرسان کتابداری استفاده کرد و به دنبال آن پروفسور آلیس لوهرر استاد دانشگاه ایلی نویز (ایالات متحده) برای تاسیس دوره کارشناسی ارشد رشته کتابداری در دانشکده نوپای علوم تربیتی دانشگاه تهران به ایران آمد. در سال 1347 دوره ای به نام کهاد کتابداری در سطح کارشناسی به علت استقبال شایان توجه از رشته کتابداری دایر شد. کهاد کتابداری بدین قرار بود که دانشجویان دوره کارشناسی علوم تربیتی یا هر رشته دیگر می توانستند پس از پایان نیمسال سوم دروس غیر تخصصی خود را از درس های کتابداری انتخاب کنند و حداقل 30 واحد کتابداری و کارآموزی را بگذرانند. در سال 1347 دانشگاه تبریز دوره کارشناسی کتابداری را با همکاری مانگالا (کتابدار هندی) تاسیس نمود و شرط ورود به آن موفقیت در آزمون ورودی دانشگاه ها بود.در سال 1348 نخستین مقطع کاردانی کتابداری در دانشگاه عالی ایران زمین افتتاح شد. با وجود اینکه با تاسیس کارشناسی ارشد کتابداری در دانشگاه تهران گام های موثری در عرصه آموزش کتابداری برداشته شده بود و با تاسیس انجمن کتابداری ایران و مرکز خدمات کتابداری و مرکز اسناد و مدارک علمی پایه های کتابداری نوین در ایران استحکام یافته بود هنوز فارغ التحصیلان جوابگوی نیاز کتابخانه ها نبودند و به همین دلیل امر تشکیل دوره های کوتاه مدت آموزش کتابداری متوقف نگردید. در سال 1350 دوره های یک ماهه مرکز خدمات کتابداری آغاز شد.
در سال 1353 به همت هوشنگ ابرامی و دو مدرس هندی و آمریکایی دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه و در سال 1356 دوره کارشناسی کتابداری در همین دانشگاه ایجاد شد. در سال های انقلاب و سپس جنگ گروه های کتابداری نیز مانند سایر گروه های دانشگاهی با مسائل عدیده ای دست به گریبان بودند. در این سال ها مقطع کارشناسی در بسیاری از دانشگاه ها به مقطع کاردانی تبدیل گشت.
دانشگاه الزهرا(س)، با نام مدرسه عالی دختران در 1343 تاسیس شد و علم کتابداری را با هدف تربیت بانوان کتابدار در جهت اعتلای فرهنگ جامعه از ابتدا در لیست رشته های خود قرار داد. سال 1356 فعالیت خود را با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد آغاز کرد. پس از انقلاب فرهنگی ، گروه مجدداً درسال 1360 با پذیرش دانشجو در مقطع کاردانی بازگشایی و ازسال 1371 با دوره های کارشناسی و کارشناسی ناپیوسته به کار خود ادامه داد.از سال1385 علاوه بر دوره‌های کارشناسی ، نخستین گروه از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد گرایش مدیریت اطلاعات و رشته مطالعات آرشیوی به تحصیل در این رشته اشتغال دارند . هم چنین از سال 93 نیز دانشجوی دکتری علم اطلاعات مورد پذیرش قرار گرفته اند.


ارسال کننده:فرزانه بهارلو
تعداد بازدید:312
تصاویر مرتبط:

  • عکس_0
  • عکس_0

برچسب ها
فیلم مرتبط
فیلم مرتبط
فیلم مرتبط
صوت
مشاهده نظرات (تعداد نظرات 0)

ارسال نظرات
نام
آدرس پست الکترونیکی شما
شماره تلفن:
توضیحات
خواندن کد امنیتی تغییر کد امنیتی
کد امنیت
دانشگاه الزهرا
آدرس پستی تهران-خیابان ده ونک- دانشگاه الزهرا(روابط عمومی مرکزی واقع در طبقه همکف ساختمان ریاست)
کدپستی : 1993893973 تلفن : 982188048932+ فاکس : 982188048932+
تمامي حقوق سايت براي دانشگاه الزهرا ( س ) محفوظ است.